In het septembernummer van de Happinez krijgt Bart Maes, eigenaar van Aman Prana, de kans om zijn nieuwe Zuid-Afrikaanse Khoisan fleur de sel aan te prijzen. Zo zuiver als hij beweert dat zijn zout is, zo zuiver is hijzelf niet als het gaat om andere ongeraffineerde zee- en landzouten.

Over Keltisch zeezout schrijft hij in de Happinez het volgende:

“Keltisch zeezout is ongeraffineerd zeezout van de Guérande, ook wel ‘sel gris’ genoemd. Prima, dacht ik. Maar de riviermondingen van de Loire en de Villaine, waartussen Keltisch zeezout gewonnen wordt, zijn vervuild. Daarenboven vindt men toxisch en radioactief plutonium in de Loire vanwege een oude, nog werkende kerncentrale. Plutoniumnitriet is een kristalachtige, grijze stof.”

Hiermee suggereert Maes dat Keltisch zeezout zijn grijze kleur te danken heeft aan radioactieve vervuiling. Op zijn eigen website, www.noble-house.tk, lezen we echter:

“Keltisch zeezout is bijvoorbeeld een sel gris. Dit zout heeft niet van nature deze grijze kleur, maar verkrijgt deze in een kleibekken, waarin het gepompt wordt.”

Hier schrijft Maes de grijze kleur van Keltisch zeezout toe aan de grijze kleur van de kleibekkens, waarin ‘sel gris’ wordt gewonnen. Geen woord over radioactieve besmetting van dit Franse zeezout.

Op een andere website, amanvida.eu, verwijst Maes echter opnieuw naar het ‘radioactieve’ karakter van grijs Keltisch zeezout door te vermelden dat het gewonnen wordt “in de buurt van een oude, nog werkende kerncentrale.”

Dus waar dankt Keltisch zeezout nu zijn grijze kleur aan, aan de grijze kleimoerassen of aan grijskleurig plutoniumnitriet? En hoe maakt Maes zijn beweringen hard? Laten we eens naar de feiten gaan kijken.

Kerncentrale
Het klopt dat er zich een kerncentrale bevindt aan de rivier de Loire, op zo’n 400 kilometer afstand van de zoutmoerassen van de Guérande-streek. Dat is overigens niet ‘in de buurt’, maar de aanwezigheid van deze centrale valt niet te ontkennen. Net zo min als valt te ontkennen dat de Koeberg-centrale, de enige kerncentrale in Zuid-Afrika en zelfs in heel Afrika, zich bevindt in de Westerse Kaap, het gebied waar Velddrif ligt, waar het zout van Aman Prana vandaan komt.

Het lijkt er misschien op dat Maes een punt heeft als hij beweert dat de grijze kleur van Keltisch zeezout desondanks veroorzaakt zou kunnen worden door plutoniumnitriet. Uit jaarlijkse steekproeven blijkt echter dat Keltisch zeezout bijzonder laag test op de aanwezigheid van zware metalen, radioactieve stoffen en andere vervuilende stoffen. Het zout scoort zo laag in de testen dat het ver onder de landelijke Franse en Europese normen zit voor deze stoffen.

Op welke analyses baseert Bart Maes zijn stelling? Keltisch zeezout is overduidelijk grijs van kleur, dus uit analyses zou moeten blijken dat dit zout grote hoeveelheden plutoniumnitriet bevat. Dat is klaarblijkelijk niet het geval.

Daarnaast is Maes niet consequent in zijn beweringen. Enerzijds schrijft hij dat Keltisch zeezout grijs is vanwege de klei waarin deze wordt gewonnen, anderzijds suggereert hij dat dit zout radioactief besmet is, nogmaals zonder enig bewijs hiervoor aan te dragen. Wat is het nu? Als Keltisch zeezout aantoonbaar vrij is van plutoniumnitriet, dan moet de grijze kleur wel afkomstig zijn van de klei. Iedereen met een gezond verstand had dit Maes allang kunnen vertellen, want Keltisch zeezout wordt al ruim 2000 jaar lang in dit gebied gewonnen en heeft altijd een grijze kleur gehad, maar hij meent op slinkse wijze deze suggestie te moeten wekken over een concurrent. Dit is niet alleen oneerlijk, het is bovenal onethisch.

Kleibad
Frankrijk heeft het grootste aantal kerncentrales in heel Europa. Daarnaast werden en worden de oceanen van de wereld besmet met radioactieve stoffen afkomstig uit Tsjernobyl en Fukushima. Om maar te zwijgen over zware metalen als kwik, dioxines, olie en andere vervuiling. Het zou naïef zijn om te veronderstellen dat het zeewater dat aan de basis ligt van Keltisch zeezout geen verontreinigingen zou bevatten. Maar dezelfde Atlantische Oceaan die de basis vormt voor Keltisch zeezout ligt ook aan de basis van Khoisan-zout, dus ook het Zuid-Afrikaanse zeewater is mogelijk vervuild.

Hoe komt het dan dat Keltisch zeezout toch elk jaar zo schoon uit de bus komt? Het antwoord hierop is vergelijkbaar met wat Bart Maes over zijn eigen zout schrijft:

“Khoisan fleur de sel ontstaat door een natuurlijke filtering. Aan de Westkust van Zuid-Afrika, waar Khoisan fleur de sel vandaan komt, sijpelt het water van de Atlantische Oceaan door een ondergrondse 2.000 meter dikke barrière van kalksteen, kwartszand en schelpbedden. Deze waterdoorlatende aardlaag (of aquifer) filtert op natuurlijke wijze het insijpelde oceaanwater.”

Bron: https://www.amanvida.eu/nl/khoisan-fleur-de-sel-ongeraffineerd-zeezout.html

Maes erkent dus dat zandbodem werkt als een natuurlijke filter. Eventuele verontreinigende stoffen blijven in de bodem achter en het zeewater dat de zoutmineralen bevat die overblijven na verdamping door de zon wordt hierdoor gezuiverd. Hopelijk kan Aman Prana wel aantoonbaar maken dat hun Khoisan-zout even schoon is als Keltisch zeezout, het meest geteste zeezout ter wereld.

Eenieder die op natuurlijke wijze zijn of haar darmen wil zuiveren kan hiervoor diverse soorten klei gebruiken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan heilaarde, bentonietklei of rode of groene klei. Vrouwen gebruiken kleimaskers voor een gave huid of nemen een heilzaam modder- of kleibad. Dieren eten klei om maagpijn of infecties te verhelpen. Veeartsen smeren klei op wonden van dieren om infecties tegen te gaan. Klei heeft als eigenschap dat het wonden afdekt en tegelijkertijd gifstoffen in zich opneemt, omdat het een aanzuigende werking heeft. Dit is al eeuwenlang bekend en wordt even zo lang toegepast op mens en dier.

Als het zand waar het Zuid-Afrikaanse zeewater het zout van Bart Maes schoonhoudt, is het dan ook niet aannemelijk dat de kleibodems van de zoutbekkens in de Guérande exact hetzelfde doen met het Franse zeewater dat uiteindelijk ‘sel gris’ wordt? Waarom is Maes selectief in zijn argumentatie, waardoor zijn zout er beter uitrolt dan dat van de concurrent? En nogmaals: waar is het bewijs?

Gekleurde mening
Ten slotte nog iets over het gebruik van de term ‘fleur de sel’, wat letterlijk ‘bloem van het zout’ betekent en verwijst naar exclusiviteit. Deze term klinkt immers bepaald niet Zuid-Afrikaans. Dit komt omdat ‘fleur de sel’ van oorsprong een Frans product is, onder andere uit… Guérande. Is dit waarom Aman Prana een mooie tekening op de verpakking van Khoisan-zout heeft staan die verdacht veel lijkt op een… paludier (zoutwinner) uit Guérande?

Het ‘sel gris’ waar Bart Maes zo’n strijdpunt van maakt vormt het merendeel van het Keltisch zeezout dat in Guérande wordt gewonnen. Bovenop deze grote laag grijs zeezout, dat in contact is geweest met de kleibodems, vormt zich van nature een natriumrijke, dunne zoutlaag. Dit zout heeft fijnere kristallen, omdat natrium van nature kleiner van structuur is en zich verzamelt bovenop de andere elementen in Keltisch zeezout. Fleur de sel is nagenoeg wit van kleur, omdat het niet of nauwelijks in contact is geweest met de grijze kleibodem en het is dit fijnere tafelzout dat in een beperkte oplage beschikbaar is en voor een hogere prijs wordt verkocht.

Bart Maes verhandelt uitsluitend fleur de sel, getuige zijn website:

“95% van het gewonnen zeezout blijft op de bodem liggen. Het is perfect zeezout, Khoisan zeezout. Onder bepaalde condities ontstaan er zout flakes. Slechts maximaal 5% van de zoutoogst wordt fleur de sel.”

Bron: http://www.noble-house.tk/nl/producten/voeding/botanico-mix/khoisan-fleur-de-sel-zout

Ook fleur de sel uit Guérande is in een beperkte oplage verkrijgbaar en dus ‘exclusiever’. En ook dit zout heeft een witte kleur. Bart Maes vergelijkt zijn witte ‘fleur de sel’ met ‘sel gris’ uit Guérande, het zout dat je overhoudt na verwijdering van het witte ‘fleur de sel’, dat zich vormt bovenop de ‘sel gris’. Daarnaast wekt hij onterecht en ongefundeerd de suggestie dat dit grijze restzout zijn kleur te danken heeft aan radioactieve vervuiling. Wat is het werkelijke motief voor Bart Maes om dit op deze manier naar buiten te brengen? Tijd voor Aman Prana om kleur te bekennen!

Mike Donkers, namens Breizh Import in Zwolle (www.keltischzeezout.com)